ก. Movement I Movement นี้มักเร็ว โดยมากทีคำว่า Allegro กำกับไว้ ดังนั้น จึงมีชื่อเรีกอีกอย่างหนึ่งว่า Sonata-Allegro
Sonata-Allegro ประกอบไปด้วย 3 ส่วนใหญ่ๆ คือ Exposition, development และ recapitulation
Exposition ประกอบด้วย theme หลัก 2-3 themes ซึ่งได้แก่ ทำนองหลัก ทำนองรอง และ (อาจมี) ทำนองปิดท้าย ทำนองหลักมักอยู่ใน Tonic Key หรือ key หลักของ movement ส่วนทำนองรองอยู่ใน key อื่นที่สัมพันธ์กับ Tonic แบบใดแบบหนึ่ง ทำนองปิดท้าย มักจะสั้น บางทีเรียก Codetta
Development คือส่วนที่นำเอาบางวลีหรือบางวรรคจาก themes ต่างๆใน exposition มาพัฒนาด้วยวิธีการต่างๆ เช่น ให้เครื่องดนตรีต่างๆผลัดกันยรรเลงด้วยระดับเสียงต่างๆกัน หรือเปลี่ยน key เปลี่ยนกระสวนจังหวะ เป็นต้น
Recapitulation คือ ส่วนที่เสนอ theme หลักอีกครั้งหนึ่ง แต่มักดัดแปลงให้เรียบง่ายกว่าเดิม เช่น ใช้ key เดียวกันทั้งหมด ไม่ว่าทำนองหลัก ทำนองรองและทำนองปิดท้าย
บางครั้งนอกจาก 3 ส่วนนี้แล้ว Sonata-allegro อาจมี introduction กับ Coda ต่างหากอีกก็ได้
ข. Movement II ลีลาจังหวะของ movement นี้มักจะช้า เช่น adagio หรือ lento และอยู่ใน key ที่ตัดกันกับ key หลักของคีตนิพนธ์ทั้งบท แนวทำนองจะเหมือนเพลงขับร้องมากกว่า movement อื่นๆ โครงสร้างที่นิยมใช้ คือ Ternary (A B A), rounded binary (AA BA), theme and Variations หรือเป็น Sonatina (ไม่มี development)เป็นต้น
ค. Movement III ในยุคคลาสสิค คีตลักษณ์ที่นิยมใช้ คือ minuet ในอัตรา ¾ เร็วปานกลาง และอยู่ใน Tonic Key มีโครงสร้างเป็นแบบ Song form and trio คือ
MINUET TRIO MINUET
// : a :// : b a : // // : c : // : d c : // a b a
2 ส่วนแรกซ้ำ (เป็น rounded binary) key ของ trio มักเป็นเครือญาติกับ key ของ minuet และมี texture ที่ไม่แน่นหนาเท่า
บางที movement นี้ ก็ไม่เป็น minuet แต่เป็น Scherzo ซึ่งมีลีลาสนุกสนาน มีชีวิตชีวา โครงสร้างของ Scherzo นั้น เป็นอย่างเดียวกันกับ minuet
ง. Movement IV (Finale) Movement นี้ จะอยู่ใน Tonic Key จังหวะเร็ว ซึ่งมักเป็น Sonata-allegro อีก แต่มีไม่น้อยที่มช้โครงสร้างแบบ Rondo
**หมายเหตุ Sonata อาจมีเพียง 3 movements ก็ได้ ในกรณีเช่นนี้ minuet หรือ Scherzo ที่เคยเป็น movement ที่ 3 จะถูกตัดออกไป
อ้างอิง จาก หนังสือประวัติดนตรีตะวันตกโดยสังเขป ของ ประสิทธ์ เลียวสิริพงศ์ และ http://th.wikipedia.org/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น